كريم انساني است كه از حرام اجتناب مي كند. انسان كريم، پيش خدا مسرور است و از ثواب الهي بهره مي برد و هم پيش مردم از محبت و هيبت و جلال برخوردار است. انسان كريم، جامه كرامت را در دنيا مي بافد و در قيامت آن را مي پوشد. «كرامت» نحوه وجود و هستي خاص است كه كامل ترين مصداق آن براي خدا سبحان ثابت است كه داراي عالي ترين درجه وجود است. كرامت، همان نزاهت از پستي و فرومايگي است. كريم غير از كبير و عظيم است. كريم معنايي دارد كه شايد در فارسي معادل بسيط نداشته باشد. لذا اگر ما خواسته باشيم، كلمه كريم را به فارسي ترجمه كنيم بايد چند كلمه را كنار هم بگذاريم تا معني كريم روشن شود. خداي سبحان اكرم است و آدميان را به كرامت دعوت كرد. محور تعليم و تربيت دين الهي، كرامت است.
  
 
اساس كرامت
تقوا؛ خداي سبحان، كرامت را بر مدار تقوا مي داند. وقتي كرامت بر مدار تقوا باشد، در اصل وجود و عدم و در حدوث و بقا و درشت و ضعف و در سايه شئون تابع تقوا خواهد بود. ممكن است كرامت به درجه عاليه برسد و درجه تقوا ضعيف باشد، زيرا لازمه اش آن است كه آن مقدار زائد از كرامت، بر محور تقوا نباشد. معرفت: خداي سبحان تقوا را بر محور معرفت قرار داده، پس در نتيجه معرفت اساس كرامت است. عمل صالح را هم معرفت احيا مي كند پس انسان تا عالم و آگاه نباشد، نه به دنبال عمل صالح مي رود، نه كيفيت عمل را به حد اخلاص مي رساند. مبدا اصيل كرامت انسان، همانا معرفت صحيح و عمل صالح به اوست.اولين آيه اي كه بر حضرت رسول صلي الله عليه و آله نازل شد، آيه اي است كه كرامت الهي را گوشزد مي كند و آخرين آيه اي هم كه بعد از بيست و سه سال بر آن حضرت نازل شد، محور كرامت را كه تقواست بيان مي كند و اعلام مي دارد كه چيزي مايه كرامت نيست مگر تقوا.بعضي توانگري را مايه كرامت پنداشته اند و قهرا تهيدستي و فقر را مانع آن مي دانند، اين يك توهم باطلي است. اين نعمت ها كه از جان آدمي جداست مايه كرامت وي نيست. نه تنها مال و ثروت، بلكه هر نعمتي نظير مال، جاه، او را به كرامت نمي رساند. كرامت انسان در مقام انسانيت اوست و اين مخصوص حضرت آدم نيست بلكه براي همه انسان هاست و اين، مربوط به نفس انساني اوست و تنها راهش تقواست.كرامت حالتي نفساني است و اوصاف نفساني به معرفت و تكرار عمل نياز دارند. هدف اصيل انبيا عموما، وجود مبارك خاتم الانبيا اين است كه انسان ها را به كرامت برسانند و آنها را كريم كنند. حضرت اميرالمومنين در باب كرامت مي فرمايد: كريم آبرويش را با مال حفظ مي كند. لئيم مالش را با آبرو حفظ مي كند. روح كريم، در حوادث ناگوار، صحنه را ترك نمي كند.
موانع كرامت
طغيان: اولين مانع، طغيان و تمرد در برابر خداست. يا اولين شرط بردگي و بندگي است. كسي كه خوي سركشي دارد نمي تواند در مدرسه كرامت شركت كند. تا كسي خود را محتاج خدا نداند و به عنوان عبد محض احساس نكند، صلاحيت شركت در مدرسه تكريم الهي را ندارد. خداي سبحان كسي را كريم مي داند، كه در آن شخص خوي طغيانگري و انانيت نباشد و اين اولين مانع است كه بايد برطرف شود.
دنياطلبي
نه در قرآن، سخن از تشويق به دنيا طلبي است و نه در درس خداي سبحان، ترغيب دنيا خواهي و اگر كسي خواست توسط قرآن دنيا را جذب كند، به معني آن است كه مي خواهد با قرآن كريم متاع دنيا را فراهم آورد و در حقيقت خود را فريب داده است زيرا ممكن نيست كسي با سرمايه كرامت بتواند متاع دنائت فراهم كند و اگر اين قدر كوته انديش بود هرگز از روح قرآن كه همان كرامت است، بهره نبرده است.
شيوه عبادت كريمان
اگر ما انساني كريم شويم، قهرا عبادت هاي ما رنگ كرامت مي گيرد و كريمانه عبادت مي كنيم. نه سوداگرانه و آزمندانه، آن كه خوفا من النار يا شوقا الي الجنه التي تجري من تحتها الانهار، عبادت مي كند، كريم نيست، بعضي از بزرگان خواسته اند كرامت را بالاتر از حريت بدانند. انسان كريم جز خدا چيزي نمي طلبد، ممكن است كسي آزاد انديش باشد و از چيزي نترس يا اميد به چيز زودگذر نداشته باشد اما در عين حال از آن كرامت برجسته برخوردار نباشد، كرامت برجسته آن است كه انسان لوجه الله كار كند. كريم غرضش اكرام است نه اطعام، نمي خواهد ديگري را فقط سير كند، مي خواهد به ديگري كرامت برسد لذا اگر ديگري را سير مي كند، مي پوشاند، با تكريم مي پوشاند. اين كه انسان روزه مستحبي بگيرد، يا روزه نذري بگيرد يا به مسكين و يتيم كمك كند، اين ها، همانا كرامت است و اين كار مخصوص خاندان عصمت و طهارت نيست و اگر كسي به جايي برسد لوجه الله كار كند به درجه كرامت مي رسد.
منبع: روزنامه آرمان